Budynek XVIII wiecznej oranżerii znajduje się w północnej części ogrodu.
Zasadą XVIII wiecznych oranżerii była maksymalna ekspozycja przeszklonej elewacji. Ten typ oranżerii wywodzi się od najwcześniej zakładanych oranżerii w wielkich ogrodach francuskich i południowo niemieckich. Pośród dotychczas poznanych oranżerii w ogrodach śląskich oranżeria w Mściwojowie zajmuje poczesną pozycję chociaż uległa znacznej przebudowie.
Wraz z oranżerią wzniesiono w jej pobliżu budynek podobny architektoniczne i jednocześnie podobnie jak oranżeria stanowiący dalsze zamknięcie ogrodu od strony północy. Przeznaczenie tego dworskiego budynku nie jest jasne. Domyślać się można, że był wykorzystywany na potrzeby gospodarcze.
W chwili obecnej w zabytkowym budynku mieszkańcy utworzyli mini muzeum wiejskie pn. „ Mściwojowska Oranżeria”. To ciekawe miejsce, w którym można zobaczyć wiele ciekawych przedmiotów użytkowych niejednokrotnie zapomnianych a wykorzystywanych niegdyś przez ludzi do codziennych zajęć. Zwiedzając muzeum mamy możliwość obejrzenia zdjęć, które obrazują codzienne życie i pracę poprzednich pokoleń. Młodzi ludzie mają możliwość porównania jak bardzo zmieniła się polska wieś. Nie zapomniano również o dzisiejszych czasach i utworzono w oranżerii także współczesną izbę, która ma za zadanie kultywować tradycje ludowe. Można w niej zobaczyć prace lokalnych artystów zajmujących się rzeźbą, haftem, szkicowaniem i malowaniem. Jednak tak naprawdę największą atrakcją muzeum jest zbiór zabytkowego już sprzętu wykorzystywanego do prac w domu i gospodarstwach rolnych a także bogaty zbiór unikatowych zdjęć i dokumentów dotyczących terenu gminy Mściwojów.
Renesansowy dwór rodziny Nostizów (dziś w stanie ruiny) znajduje się na terenie założenia. Wzniesiony został około 1550 roku a przebudowany w XIX wieku. Wzniesiony na planie tribulum dwukondygnacyjny budynek niegdyś otoczony fosą. Założyciel ogrodu starosta Księstwa jaworskiego Otto vin Nostiz przeniósł z jaworskiego zamku do dworu w Mściwojowie swą bibliotekę. W roku 1953 dwór uległ prawie doszczętnemu zniszczeniu w wyniku pożaru. Zachowały się jedynie ruiny z profilowanymi obramowaniami okien w formie opasek oraz sklepienie kolebkowe w części piwnicznej.
Sztuczny zbiornik wodny umiejscowiony w centrum założenia to bez wątpienia relikt najwcześniejszego ogrodu założonego w latach 60-tych XVII wieku przez Ottona von Nostiza. Staw posiada regularny zarys bardzo przypominający kwadrat o ściętych narożach. Brzegi obudowane zostały kamieniem a do samej wody poprowadzono kamienne schody. Na samym środku zbiornika utworzono niewielką wyspę i na niej wzniesiono przepiękny czteroarkadowy pawilon istniejący do dziś.
W czasach świetności założenia usytuowany na wyspie pawilon stanowił niewątpliwie dodatkową atrakcję dla odpoczywających w ogrodzie. Fakt, że usytuowany jest na środku stawu zmuszał do dopłynięcia do niego łodzią a przy okazji można było podziwiać piękne ozdobne ryby pływające w stawie oraz równie fantazyjne ptactwo.
Mnogość kapliczek i krzyży znajdujących się we wsi i innych miejscowościach Gminy świadczy, że Profen charakteryzował się wielkim kultem wiary. Barokowy XVIII kościół p. w NMP jest najcenniejszym zabytkiem tego kultu. Jednonawowy, z wieżą w osi kościół zachwyca zwartą i surową sylwetką. Posiada on półokrągłe prezbiterium i kruchtę. Wejście do kościoła ujęte zostało portalem. Wnętrze świątyni obfituje w przepiękne rzeźby i malowidła oraz ufundowane w latach dwudziestych XX wieku witraże przedstawiające sceny religijne. Na uwagę zasługuje również barokowa ambona i pochodzące z 1907-1908 roku największe i najpiękniejsze w okolicy organy. W kościele znajduje się cudowna rzeźba Matki Bożej Bolesnej. Z figurką tą związana jest legenda, którą mieszkańcy wsi przekazują sobie z pokolenia na pokolenie. Każdy kto odwiedzi Mściwojów może ją poznać.
Założenie parkowo-pałacowe w Targoszynie powstało z rozkazu ostatniego właściciela miejscowości barona Ulricha von Richthofena. Park powstał w 1879 roku i do dnia dzisiejszego można podziwiać ciekawe rozwiązania architektów krajobrazu, którzy w sposób niezwykły i przemyślany stworzyli bogaty pod względem gatunkowym park. Spacerując alejkami parku uwagę zwracają przemyślanie formowane aleje lipowe, dębowe oraz stary potężny okaz platana klonolistnego znajdującego się tuż obok pałacu i stanowiącego pomnik przyrody ożywionej. Ponadto na uwagę zasługują stare zabytkowe dęby szypułkowe , czerwone i błotne, graby pospolite, klony jawory i klony srebrzyste orz wiele innych drzew i krzewów nie tylko liściastych ale i iglastych a między nimi ciekawe przyrodniczo pojedyncze już okazy jedlicy zielonej (tzw. daglezji).
Zdjęcia: wolniej.com
W centrum parku wzniesiono pałac jest to bardzo dobrze zachowany zabytek wybudowany w 1897 r. Pałac łączy w sobie styl neorenesansowy oraz elementy neobaroku i rokoka. Dwu kondygnacyjny budynek umieszczony został na wysokim cokole z kamienia, na planie zbliżonym do kwadratu i bryle wzbogaconej ryzalitem, tarasem i loggią wspartą na kolumnach, w środku przemyślnego założenia parkowego i ogrodzony kamiennym murem od zabudowań folwarcznych. Rozległy park krajobrazowy z wielką centralną polaną o wydłużonym kształcie powstał prawdopodobnie wkrótce po wzniesieniu nowej siedziby. Do istniejącego drzewostanu wprowadzono nowe nasadzenia, skoncentrowane głównie na obrzeżach obiektu i częściowo na polanie. Wśród drzew i krzewów wyróżnia się formowana lipa, złożona z 10 drzew, znajdujących się na północnym krańcu polany. Na obrzeżach parku (wokół polany) poprowadzono łagodnymi łukami drogę jako promenadę spacerową. Przed elewacją frontową pałacu założono podjazd okalający trawnik o planie zbliżonym do elipsy, na którym zasadzono grupę iglaków. Niewielki wąski teren położony na południowym krańcu parku użytkowany był do celów gospodarczych (ogród warzywny).
Kościół p.w. Św. Jadwigi w Targoszynie posiada formy późnego gotyku. Świątynia wyświęcona została w 1335 r. Po pierwotnej świątyni nie pozostało jednak zbyt wiele pamiątek. Formę obecną kościół zawdzięcza budowniczym z przełomu XV i XVI oraz XVIII wieku. Jest to kościół jednonawowy, z wieżą zakończoną kopulastym hełmem, a w minionym stuleciu skotwioną i wzmocnioną potężnymi przyporami z cegły. Posiada krzyżowo- żebrowe prezbiterium, gotyckie kształty okien i południowego portalu.
Zespół zamkowo-pałacowy w Luboradzu znajduje się w odległości ok. 100 m od głównej drogi wiodącej z Jawora do Wrocławia. Wokół zespołu zamkowo-pałacowego do dziś istnieją budynki folwarczne, chlewy, stajnie, i stodoły, które obejmują w nie zamkniętym czworoboku teren, na którym w miejscu najniżej położonym zbudowano budynki zamkowo-pałacowe.
XVI wieczny pałac w Luboradzu został przebudowany w XVII wieku. Łączy on w sobie cechy renesansu i baroku. Jak wcześniej wspomniano powstał on na planie czworoboku, z dziedzińcem w środku. Do dnia dzisiejszego zachował on szereg portali renesansowych, sal z dekoracją stiukową i wspaniałą salę balową. Elewacje budynku zdobią motywy rustyki oraz motywy roślinne.
Na uwagę zasługują również dwie kaplice znajdujące się na terenie zespołu. Wejście do przedsionka pierwszej z nich prowadzi od dziedzińca. Nad wejściem widnieją herby fundatorów kaplicy Nostitz – Rieneck. Zachowały się zabytkowe dębowe rzeźbione drzwi do kaplicy na których widnieje data 1681 r. Kaplica została wzniesiona na planie owalu i przesklepiona bogato zdobioną stiukami kopułą nakryta namiotowym dachem. W nie wypełnionych stiukach umieszczono napisy z czteroma cytatami z ewangelii. W ołtarzu umieszczony został obraz autorstwa Michała Wilmanna.
Druga mniejsza kapliczka dobudowana została do skrzydła północnego w latach 1681-1684. Zbudowana na planie kwadratu, wyposażona w ryzalit dla pomieszczenia w nim części ołtarzowej. Została pokryta kopułą o owalnej czaszy ustawionej poprzecznie do dłuższej osi kaplicy. Na sklepieniach umieszczono stiukowe wazony owocowe. Czaszę kopuły zdobi wzór wykonany ze stiuku listowia. Kopułę kaplicy oświetla 4-okienna latarnia. Wejście od dziedzińca do kaplicy prowadzi przez bogate obramowanie portalowe.
Kompleks zamkowo-pałacowy w Luboradzu zaliczony jest do zabytków I klasy. Zachowana w dobrym stanie bryła budowli została zabezpieczona nowym dachem. Zachowały się również liczne ozdoby kamieniarskie (portale i kartusze byłych właścicieli).
W miejscowości Luboradz znajduje się również przepiękny zabytkowy kościół z XVI wieku pw. Zaślubin Najświętszej Marii Panny z 1581 roku. O którym wspominano już w 1408 roku. Wspaniały, jednonawowy kościół, z wieżą w osi i krzyżowo sklepionym prezbiterium. Na zewnątrz świątyni do dziś zachowało się kilka zabytkowych epitafiów pochodzących z epoki renesansu. Wewnątrz świątyni znajduje się wspaniale zachowany cenny kulturowo i historycznie barokowy ołtarz, a także ogromny renesansowy nagrobek Hansa von Bock, który ufundował kościół.
W miejscowości znajduje się stary dwór. Jest to obiekt trójkondygnacyjny, kryty dachem czterospadowym łamanym, podpiwniczony. Dworek zbudowany został na planie prostokąta. Na uwagę zasługuje pięknie zdobione wejście do budynku, z herbami założycieli nad wejściem głównym. Nieopodal znajduje się zrujnowana już dziś kaplica oraz grobowiec rodziny zamieszkującej niegdyś dwór. Obiekt pełni funkcję budynku mieszkalnego.
W 1787 r. dwór spłonął od pioruna, a o jego odbudowie przypomina tablica pamiątkowa, wmurowana w dawnym budynku czeladzi, do dziś zachowanym. Przy podwórzu stoi również budynek o cechach baroku, z oryginalnym portalem w formie piaskowcowym z datą 1771.
Znajduje się tu ewangelicka kaplica oraz katolicki kościół p.w. Św. Szczepana, gotycki, z sygnaturą. Świątynia posiada nieckowo sklepione prezbiterium. Uwagę zwraca też krzyż pokutny z wyrytym mieczem, który przeniesiony został na wzgórek, kilkadziesiąt metrów na południe od posesji nr 51.
Kościół filialny p.w. św. Anny wzmiankowany jest po raz pierwszy w rejestrze jako „ecclesia de Martini villa” w 1335 roku – Nuncjusza Galhardusa de Carceribus. Obecny późnobarokowy w latach 1830 i 1871 (remontowany w 1920 i 1964). Jest to obiekt murowany, założony na planie krzyża greckiego. Wnętrze nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami. Barokowy wystrój wnętrza pochodzi z okresu budowy obiektu. Wokół kościoła zachowało się szereg płyt epitafijnych, w tym jeden z dużym herbem rodu Świnków.
Pałac powstał około poł. XVII wieku, przebudowany został około 1800 i 1889 roku. Pierwotnie pałac otaczała fosa, którą zlikwidowano w latach siedemdziesiątych naszego stulecia zamieniając przy tym mostek prowadzący do pałacu na podjazd i schody, likwidując drewnianą werandę. Wszystko wskazuje na to, że był to dwór 3-skrzydłowy na planie podkowy, skrzydłami zwrócony na zachód. Podczas przebudowy w XIX wieku połączono skrzydła ścianą kurtynową, dobudowując do niej kilka pomieszczeń. Powstały w ten sposób wirydarz był przeszklony, o czym świadczą resztki konstrukcji metalowej. Obecnie jest to dwukondygnacyjny, wysoko podpiwniczony budynek z dziedzińcem po środku. Wewnątrz do dnia dzisiejszego zachowała się stolarka empirowa a także w partii piwnic sklepienia kolebkowe, kolebkowe z lunetami i odcinkowe. Liczne przebudowy wewnątrz obiektu zatraciły jego dawne walory zabytkowe, pozostała tylko charakterystyczna sylwetka.
W Snowidzy znajduje się kościół p.w. Wniebowstąpienia Pańskiego, o cechach gotyku, przebudowany w XVIII w. Jest to obiekt jednonawowy, z wieżą i sterczynowym szczytem, otoczony starym murem obronnym. Prezbiterium, podparte zostało przyporami, ma kształt prostokątny. Do wnętrza prowadzi ostrołukowy portal od strony południowej. Wewnątrz znajduje się obraz z XVI w., malowany na desce, przedstawiający „Sąd Ostateczny” i przypisywany Łukaszowi Cranachowi.
Ceglana wieża to pozostałość po zborze wzniesionym po 1742 r. na mocy zezwolenia władcy Prus – Fryderyka II Wielkiego. Po przyłączeniu Śląska do Prus w 1741 r. zmieniły się zasady obowiązujące katolików i protestantów. Dotychczas protestanci mogli zbudować jedynie trzy kościoły Pokoju (po pokoju westfalskim w 1648 r.) i sześć kościołów Łaski (po konwencji w Altranstaedt w 1707). Domy modlitwy miały być budowane z materiałów nietrwałych (drewno, konstrukcja ryglowa) i bez ozdób. Początkowo nie mogły też mieć wież. Z czasem zaczęto je przebudowywać bądź rozbudowywać.
Dom modlitwy w Snowidzy był budowlą dwukondygnacyjną, murowaną, salową, nakrytą mansardowym dachem, wewnątrz obwiedzioną dwiema kondygnacjami drewnianych empor. Pod emporą organową znajdował się rokokowy ołtarz z ok. 1770 r. z obrazem przedstawiającym Chrystusa w otoczeniu dwóch kobiet. Ceglana wieża została dobudowana do kościoła znacznie później tj. w 1893r. Do jej budowy przyczynił się ówczesny pastor Julius Franke, który pełnił tę funkcje do roku 1908. W roku 1972, została podjęta decyzja o zburzeniu kościoła. Do dnia dzisiejszego zachował się ołtarz, który przeniesiony został do kościoła katolickiego.
