Godziszowa
Godziszowa
Powierzchnia sołectwa:
889,06 ha
Liczba mieszkańców:
328 mieszkańców (151 Mężczyzn, 177 Kobiet) – Stan na 10.07.2015 r.
Liczba gospodarstw domowych:
90 – Stan na 10.07.2015 r.
Wieś położona na Równinie Jawora, na wysokości 175-185 m n.p.m., 5 kilometrów na północ od Jawora. Pierwszy źródłowy zapis o tej miejscowości pochodzi z 1318 roku. Podaje on między innymi informację o gotyckim kościele, który był we wsi. Obecnie jest to jednonawowa świątynia pw. Św. Szczepana, przebudowana w XVIII wieku. Według starych kronik najcenniejszym elementem kościoła był ołtarz, który jednak został przeniesiony w inne miejsce.
Ciekawym zabytkiem Godziszowej jest kamienny krzyż zwany krzyżem pojednania lub pokutnym. Kilka lat temu przeniesiony został na wzgórek, kilkadziesiąt metrów na południe od posesji nr 51. Jest on reliktem średniowiecznego prawodawstwa, które obowiązywało na Śląsku od końca XIII do XVI wieku. Była to specyficzna forma wymierzania kary za zbrodnię. Krzyż taki stawiano zazwyczaj w miejscu morderstwa. Sprawca według obowiązującego wówczas prawa musiał pochować ofiarę na swój koszt, zamówić w jej intencji mszę, pokryć koszta procesu sądowego, odbyć pokutną pielgrzymkę, zapewnić utrzymanie rodzinie ofiary i wystawić krzyż lub kapliczkę z np. zaznaczonym narzędziem zbrodni (interesujący nas krzyż ma wyryty miecz jako narzędzie zbrodni). Po wykonaniu tych zaleceń, przy krzyżu dochodziło do symbolicznego pojednania sprawcy z rodziną ofiary.
We wsi znajdował się pałac, wybudowany na początku XVIII wieku przez jednego z ówczesnych posiadaczy miejscowości. Niewykluczone, iż wcześniej w tym miejscu stał dwór, być może o charakterze obronnym. Aż do 1945 roku pałac był rezydencją kolejnych właścicieli wsi. Po zakończeniu drugiej wojny światowej mieściła się w nim siedziba PGR- u. Jego barokowo – rokokowe fragmenty zachowały się do dziś.
Na przestrzeni wieków Godziszowa wielokrotnie zmieniała właścicieli. W drugiej połowie XVI wieku należała ona prawdopodobnie do znanego śląskiego rodu von Zedlitz. W latach osiemdziesiątych XVI wieku głośno było o Hansie von Zedlitz z Godziszowej, który prowadził żywot rycerza – rabusia (raubrittera), łupiąc okoliczne szlaki i włości. W 1585 roku został on ujęty przez namiestnika księstwa świdnicko – jaworskiego Mathesa von Logau i osadzony w jaworskim więzieniu. Próbował, bezskutecznie z niego uciec, zabijając jednego ze strażników. Ostatecznie w 1586 roku pod Wieżą Strzegomską został on stracony, co skrzętnie odnotowały miejscowe kroniki. Tymczasem Godziszowa w 1596 roku była własnością rodu von Rorrwitz. Kolejni posiadacze dóbr godziszowskich to między innymi Adam von Prose (1600 r.), Georg von Busswog (1626 r.), nieznany z imienia von Wiese (1720 r.), Johan Ludwik von Harbuwal (do 1746 r.), Johan Gottfried von Oxlen (1746 – 1766), Albert Raimund von Ohlen (od 1766 r.). W rękach rodu von Ohlen wieś znajdowała się do 1829 roku. Prawdopodobnie w 1863 roku dobra nabyła rodzina von Kramstów. W 1876 roku po śmierci Heleny Luisy z domu von Kramsta, posiadłość odziedziczył mąż Rudolf baron Miller von Gärtringen. Ten zaś przekazał ją z końcem XIX wieku synowi Wilhelmowi baronowi Miller von Gärtringen, w którego rękach pozostała ona do czasów drugiej wojny światowej. W 1945 roku miejscowość znalazła się w granicach państwa polskiego.
Uwagę zwraca też krzyż pokutny z wyrytym mieczem, ostatnio przeniesiony na wzgórek, kilkadziesiąt metrów na południe od posesji nr 51.